U centralnom području Severne Amerike se nalazi država, koja je sačinjena od jednog federalnog okruga i 50 saveznih država. Sjedinjene Američke Države priznate su 03. septembra 1783. godine.
Na visokom trećem mestu po veličini na svetu, odnosno po ukupnoj površini koju zauzimaju, nalaze se Sjedinjene Američke Države.
Etnički najraznovrsnija zemlja na svetu
S obzirom na to da ljudi iz celog sveta migriraju u SAD, to ova zemlja važi za najraznovrsniju u pogledu etničkog sastava.
Najznačajnija nacionalna privreda na celom svetu je upravo američka, a nominalni Bruto domaći proizvod je 2006. godine iznosio čak 13 triliona dolara, što znači da u ukupnom svetskom Bruto domaćem proizvodu američki BDP učestvuje sa više od 25,5 procenata.
Kada su osnovane Sjedinjene Američke Države?
Nekadašnje britanske kolonije, koje su na tlu Severne Amerike, odnosno atlantske obale kontinenta bile uspostavljene u periodu od 1607. do 1733. godine su zaslužne za formiranje Sjedinjenih Američkih Država.
Ukupno 13 kolonija, odnosno na engleskom Thirteen colonies su:
- Road Ajland
- Delaver
- Nju Hempšir
- Nju Džerzi
- Njujork
- Providens
- Južna Karolina
- Severna Karolina
- Virdžinija
- Merilend
- Džordžija
- Masačusetski zaliv
- Konektikat
Svih ovih 13 kolonija su prethodno bile deo Britanske Amerike, a proglasile su se državama usvajanjem Deklaracije nezavisnosti 04. jula 1776. godine.
Tokom Američkog rata za nezavisnost su pobunjenih 13 bivših britanskih kolonija uspela da pobede Veliku Britaniju.
Na dan 17. septembra 1787. godine je usvojen Ustav Sjedinjenih Američkih Država, koji je i danas na snazi. Najviši državni akt ratifikovan je 1788. godine, a upravo tada su države počele da se smatraju delovima republike.
Ratifikacija Povelje o pravima, koja je sačinjena od 10 ustavnih amandmana obavljena je 1791. godine.
Tokom 19. veka su Sjedinjene Američke Države anektirale Republiku Havaji i Republiku Teksas, a u isto vreme su prisvojile teritorije koje su pre toga pripadale Meksiku, Velikoj Britaniji, Španiji, Ruskoj imperiji i Francuskoj.
Američki građanski rat je izbio 60-ih godina 19. veka i bio je izazvan sporovima vezano za prava država i za ropstvo između Juga i Severa. U tom ratu pobedio je industrijski Sever, što je imalo uticaja na sprečavanje podele zemlje, sa jedne strane i ukidanje ropstva, sa druge strane.
Kao vojna sila Amerika se istakla ne samo tokom Špansko-američkog rata, nego i za vreme Prvog svetskog rata.
Nakon završetka Drugog svetskog rata Sjedinjene Američke Države bile su prva zemlja koja ima nuklearno oružje, te je i osnivač NATO pakta i stalna članica Saveta bezbednosti Ujedinjenih Nacija.
Kako ranije, tako i danas, Sjedinjene Američke Države smatraju se super silom, koja dominira u mnogim oblastima.
Zanimljivosti o Americi
- Engleski jezik je za oko 80 procenata SAD-a defakto jezik, dok je drugi najzastupljeniji jezik španski.
- Na Havajima su službeni jezici engleski i havajski.
- U čast italijanskog istraživača Ameriga Vespučija su zemlje na području zapadne hemisfere nazvane Amerika. Za to je zaslužan Martin Valdzemuler, koji je bio nemački kartograf i koji je naziv Amerika prvi put upotrebio kada je napravio kartu sveta 1507. godine.
- Prvo pominjanje termina Sjedinjene Američke Države zabeleženo je 02. januara 1776. godine.
- Ukupna površina kopnenog dela Sjedinjenih Američkih Država iznosi čak devet miliona 841 955 kvadratnih kilometara. U tom smislu, sa aspekta kopnene površine se Sjedinjene Američke Države nalaze na trećem mestu u celom svetu, a prethode im Rusija i Kina.
- Na teritoriji države Kalifornije se nalaze dve značajne tačke za Sjedinjene Američke Države. U pitanju su i najviša i najniža tačka zemlje, a rastojanje između njih iznosi 135 kilometara samo.
- Više od čak 58 nacionalnih parkova nalaze se na teritoriji Sjedinjenih Američkih Država.
- Kada su se još tokom 16. veka Evropljani, a najpre Španci počeli doseljavati na američko tle, to je rezultiralo ne samo raseljavanjem Indijanaca, koji su bili starosedeoci, nego i pojavom brojnih epidemija bolesti, poput malih boginja.
- Staza suza (engl. Trail of tears) se odnosi na etničko čišćenje, odnosno na prisilno preseljavanje starosedelaca američkog kontinenta, a što je usledilo posle donošenja Zakona o preseljenju Indijanaca, koji je donet 1830. godine.
- Godine 1867 su Sjedinjene Američke Države od Rusije kupile teritoriju Aljaske za 7,2 miliona dolara.
- Nedugo nakon razvoja prvih atomskih bombi, a posle odluke Harija Trumana koji je u to vreme bio predsednik SAD-a, u avgustu 1945. godine je Amerika bacila atomske bombe na dva japanska grada, Hirošimu i Nagasaki.
- Hladni rat se odnosi na period po završetku Drugog svetskog rata i vreme kada su se Sjedinjene Američke Države i tadašnji Sovjetski Savez borile za prevlast u celom svetu.
- Prvi Afroamerikanac koji je bio predsednik Sjedinjenih Američkih Država, a koji je izabran 2008. godine bio je Barak Obama.
- Najveći gradovi na tlu Sjedinjenih Američkih Država su Njujork, Los Anželes, Čikago, Hjuston i Finiks.
- Američka valuta, odnosno američki dolar predstavlja najznačajniji deo deviznih rezervi u celom svetu, a ujedno ima i najveći udeo u svetskoj ekonomiji.
- Najveća filmska industrija na celom svetu, koja je poznata pod nazivom Holivud nalazi se na tlu jedne od država Amerike. Hollywood je poznat i pod krilaticom Fabrika snova.