Manastiri Meteora ili manastiri Meteori, kako ih često naši turisti nazivaju, nalaze se u blizini gradića Kalambaka u Grčkoj.

Grčki pravoslavni manastiri specifični su po tome što se nalaze na vrhu visokih stena. Upravo odatle i potiče njihov naziv, jer se termin „metheora“ u grčkom jeziku prevodi slobodno kao „visi u vazduhu“.

I zaista, manastiri Meteora u Grčkoj tako i izgledaju – kao da ih je neko spustio na sam vrh okomitih stena.

Počev od 1988. godine se manatiri Meteori nalaze na UNESCO listi svetske kulturne baštine. Aktivno ih je ukupno šest, a ono što je posebno zanimljivo jeste veza koju imaju manastiri Meteora i Nemanjići.

Kako su nastali manastiri Meteora?

Na oko pet kilometara udaljenosti od lebdećih manastira, kako se još manastiri Meteori nazivaju, nalazi se pećina Teoptera. Istraživanjima je utvrđeno da su u njoj ljudi obitavali još u periodu nakon ledenog doba. Takođe je otkriveno da su ljudi još od perioda paleolita, odnosno od pre oko 50.000 godina, pa sve do pre oko pet hiljada godina u kontinuitetu živeli u ovoj pećini.

Tokom 9. veka su se u toj pećini naselili ljudi, koji su želeli da žive asketski i zvanično su upravo oni bili prvi koji su naselili i stene, na kojima se danas nalaze Meteori u Grčkoj.

Ukoliko krenete u posetu ovom fascinantnom mestu, možete videti udubljenja u stenama, u kojima su askete živele. Neka od tih udubljenja nalaze se na posebno velikim nadmorskim visinama, što dodatno utiče na mističnost celog mesta, jer kod posetilaca budi znatiželju u vezi sa time kako su prvobitni stanovnici uspevali da se popnu do svojih utočišta.

U podnožju stena su u međuvremenu bile izgrađene i omanje kapele. Njih su malobrojni stanovnici obično posećivali nedeljom ili tokom nekih značajnijih crkvenih praznika.

Oko dva veka docnije se smatra da su ljubitelji asketskog života počeli za stalno da žive u kelijama, koje su postojale u stenama.

Kada su osnovani Meteori u Grčkoj?

Monah sa Svete Gore po imenu Atanasios Kintovitis je bio prvi koji je sa grupom monaha 1344. godine došao na područje današnjih manastira. Upravo on je sa svojim saputnicima i osnovao manastir danas poznat kao Veliki Meteor.

Zanimljiva je i povezanost manastira Meteora i srpske dinastije Nemanjića. U vreme osnivanja manastira Veliki Meteor i početka organizovanja monaškog života na tom području, za šta je primarno zaslužan Sveti Atanasije Meteorit, na čelu Tesalije i Epira bio je srpski kralj Stefan uroš Paleolog, koji je stolovao u današnjem grčkom gradu Trikala. Njegov sin bio je Jovan, potonji monah Joasaf, koji je oko 1370. godine nasledio od oca presto.

Međutim, vrlo brzo nakon toga odlučuje da svetovni život zameni monaškim i odlazi u manastir Veliki Meteor, gde dobija monaško ime Joasaf. Tada je imao samo 22 godine.

Nedugo nakon toga je preminuo i Atanacije, osnivač manastira. Budući da je on bio Joasafov duhovni otac, to dolazi na njegovo mesto, te je istorijski ostao upamćen kao neko ko je obnovio i proširio prvobitnu crkvu, koju je podigao Atanasije.

Iako se u manastiru Veliki Meteor nalaze i neke od neverovatnih fresaka, ono po čemu je još ova Svetinja poznata jesu police, na kojima se nalaze lobanje monaha koji su u manastiru živeli i ispustili dušu.

Manastir Veliki Meteor – radno vreme

U toku letnje sezone manastir Veliki Meteor je utorkom zatvoren. Radno vreme svim ostalim danima je u period od 09 do 15h po lokalnom vremenu.

Ukoliko posećujete manastir Veliki Meteor u toku zime, trebalo bi da znate da je zatvoren utorkom, sredom i četvrtkom, dok je ostalih dana za posete otvoren između 09 i 14 časova.

Manastir Varlaam

Smatra se da je pustinjak po imenu Varlaam, koji se tokom 14. veka nastanio u steni na litici, na kojoj se danas ovaj manastir nalazi, zaslužan za njegov naziv.

Organizovani monaški život je u ovoj Svetinji počeo tokom 16. veka. U to vreme su braća Apsara, Teofan i Nektarije obnovili kapelu posvećenu prazniku Tri jerarha, kao i današnju manastirsku crkvu posvećenu Svim Svetima.

Glavna manastirska crkva oslikavana je u tri faze, dok sama Svetinja beleži procvat tokom 18. veka. Uu to vreme se manastir Varlaam mogao pohvaliti i izuzetno bogatom bibliotekom.

Radno vreme manastira Varlaam u toku leta je od 09 do 16 časova po lokalnom vremenu, svakog dana osim petkom. U toku zimske sezone je ovu Svetinju moguće posetiti svakog dana osim četvrtka i petka, u periodu od 09 do 15 časova.

Za posetu kapeli Sveta Tri Jerarha potrebno je prethodno dobiti dozvolu monaha.

Manastir Rusanu

Na putu od sela Kastarki do Meteora nalazi se manastir Svete Varvare Rusanu ili samo manastir Rusanu.

Iako je sama stena najverovatnije bila naseljena još od 14. veka, smatra se da je manastir Rusanu osnovan tokom 16. veka. Tada su braća Maksim i Joasaf iz Epira obnovili crkvu posvećenu Preobraženju Isusa Hrista, čije su se ruševine na toj steni nalazile.

Manastir Rusanu je ženski od 1980. godine. U njegovoj blizini nalaze se manastiri Varlaam i Svetog Nikole Anapavsisa.

I u toku letnje i u toku zimske sezone je manastir Rusanu otvoren svakog dana za posete osim srede, s tim što je u toku leta radno vreme od 09 do 16 časova, a zimi od 09 do 14h.

Manastir Svete Trojice

Jedan od najčešće fotografisanih manastira posvećen je Svetoj Trojici i smatra se da je osnovan krajem 15. veka, mada postoje indicije da je bio izgrađen čak vek ranije.

Do njega se stiže uz 145 stepenika.

Otvoren je svakog dana osim četvrtka za posete i u toku letnje i tokom zimske sezone. Leti je radno vreme manastira Svete Trojice od 09 do 16h, a zimi od 10 do 16 časova.

Manastir Svetog Nikole Anapavsisa

Pretpostavlja se da je ovaj manastir nazvan po prvobitnom ktitoru. Izgrađen je tokom 14. veka, a obnovljen dva veka docnije. Kasnije je zapušten i počeo je značajno da propada, ali je obnovljen 60-ih godina prošlog veka.

Freske iz postvizantijskog perioda izuzetno su značajne, jer je to najstarije poznato delo čuvenog slikara tog perioda po imenu Teofan.

Manastir Svetog Nikole Anapavsisa otvoren je svakog dana osim petka, i leti i zimi. Radno vreme u toku letnje sezone je od 09 do 17 časova, dok je zimi ova Svetinja za posete otvorena između 09 i 15 časova po lokalnom vremenu.

Manastir Svetog Stefana

Pustinjak po imenu Jeremija, koji je tu živeo krajem 12. veka najverovatnije je i bio prvi stanovnik stene, na kojoj se danas nalazi manastir Svetog Stefana.

Prvi stanovnik samog manastira na toj steni bio je Antonije Kantakuzin, sin srpskog despota Epira Nikifora II, koji je vladao tim područjem u drugoj polovini 14. veka.

Manastir Svetog Stefana obnovio je polovinom 16. veka monah po imenu Filotej, kada je sagradio i monaške kelije i druge prateće objekte.

Krajem 18. veka u okviru kompleksa je podignuta i crkva posvećena Svetom Haralampiju. Manastir Svetog Stefana danas funkcioniše kao ženski.

Radno vreme manastira Sveti Stefan je dvokratno, dok je i zimi i leti ponedeljkom zatvoren za posete. Svih ostalih dana u toku leta je otvoren za posete između 09 i 13:30h i između 15:30 i 17:30 časova. U zimskom periodu je moguće ovaj manastir posetiti po lokalnom vremenu između 09:30 i 13 časova, odnosno između 15 i 17 časova.