Poznata i kao legioneloza, legionarska bolest predstavlja ozbiljnu infekciju pluća uzrokovanu bakterijom čiji je latinski naziv Legionella pneumophila. Ova bolest može se manifestovati u dva oblika: blažem, nalik gripu (pontijačna groznica) i težem obliku upale pluća (legionarska bolest).
Iako je legionarska bolest relativno retka, može biti fatalna, posebno kod osoba sa oslabljenim imunološkim sistemom, starijih osoba i pušača. Zbog toga je važno prepoznati simptome i blagovremeno potražiti medicinsku pomoć.
Bakterija Legionella pneumophila se prirodno nalazi u vodi, kao što su reke, jezera i izvorišta, ali se može razmnožavati i u veštačkim sistemima, poput klima uređaja, tuševa, fontana i bazena.
Ljudi se inficiraju udisanjem aerosola koji sadrže bakteriju, a ne direktnim kontaktom sa zaraženom vodom.
Simptomi legionarske bolesti variraju od blagih do teških, a najčešći su visoka temperatura, kašalj, bol u grudima, otežano disanje, glavobolja i bolovi u mišićima. U težim slučajevima, bolest može dovesti do respiratorne insuficijencije, otkazivanja bubrega i drugih komplikacija.
Lečenje legionarske bolesti zahteva primenu antibiotika, a u težim slučajevima i hospitalizaciju. Pravovremena dijagnoza i lečenje su ključni za oporavak i sprečavanje komplikacija.
Legionela: Bakterija koja vreba iz vode
Bakterija Legionella pneumophila je gram-negativna bakterija koja se prirodno nalazi u vodenim izvorima. Ona se razmnožava u toploj vodi, čija se temperatura kreće u rasponud od 25 do 45°C i može se naći u različitim veštačkim sistemima, kao što su klima uređaji, tuševi, fontane, bazeni i hidromasažne kade.
Infekcija legionelom se ne prenosi sa osobe na osobu, već udisanjem aerosola koji sadrže bakteriju. Ovi aerosoli nastaju kada se voda kontaminirana legionelom rasprši u sitne kapljice, koje se zatim udahnu.
Bakterija legionela može preživeti u vodi duži vremenski period, a njeno razmnožavanje se pospešuje u uslovima visoke temperature i vlažnosti. Zato je važno redovno održavanje i čišćenje sistema za vodu, kao i kontrola temperature vode u bazenima i hidromasažnim kadama.
Šta je legionarska bolest?
Legionarska bolest je ozbiljna infekcija pluća uzrokovana bakterijom Legionella pneumophila. Postoje dva oblika ove bolesti:
Pontijačna groznica – blaži oblik bolesti, nalik gripu, sa simptomima kao što su groznica, glavobolja, bolovi u mišićima i malaksalost. Ovaj oblik bolesti se obično povlači sam od sebe, bez potrebe za lečenjem.
Legionarska bolest – teži oblik bolesti, koji se manifestuje visokom temperaturom, kašljem, bolom u grudima, otežanim disanjem i drugim simptomima. Svakako da ovaj oblik bolesti zahteva hitnu medicinsku pomoć i lečenje antibioticima, a po potrebi i hospitalizaciju.
Faktori rizika za razvoj legionarske bolesti uključuju:
- starost – osobe starije od 50 godina su podložnije infekciji
- pušenje – pušači imaju veći rizik od razvoja bolesti
- hronične bolesti – osobe sa hroničnim bolestima pluća, srca, bubrega ili dijabetesom su podložnije infekciji
- oslabljen imunitet – ljudi sa oslabljenim imunološkim sistemom, kao što su pacijenti na hemoterapiji ili kortikosteroidima, imaju veći rizik od razvoja bolesti
Legionarska bolest simptomi
Simptomi legionarske bolesti se obično javljaju 2 do 10 dana nakon izlaganja bakteriji. U početku, simptomi mogu biti slični gripu, ali se brzo pogoršavaju.
Najčešći simptomi legionarske bolesti su:
- visoka temperatura i to i preko 40°C
- kašalj koji može biti suv ili produktivan, sa iskašljavanjem sluzi ili krvi
- bol u grudima koji se može pogoršavati prilikom disanja, ali i kašljanja
- otežano disanje i to tako da osoba može osećati nedostatak vazduha i imati ubrzano disanje
- glavobolja koja može biti jaka i uporna
- bolovi u mišićima mogu biti praćeni malaksalošću i umorom
U nekim slučajevima mogu se javiti i drugi simptomi, kao što su mučnina, povraćanje, dijareja, konfuzija i gubitak svesti.
Kako se leči legionarska bolest?
Lečenje legionarske bolesti zahteva primenu antibiotika, koji se obično daju intravenozno u bolničkim uslovima. Vrsta antibiotika i dužina lečenja zavise od težine bolesti i opšteg zdravstvenog stanja pacijenta.
Pored antibiotika, pacijentima se pruža i podrška organizmu kako bi se lakše izborili sa infekcijom. A to može uključivati davanje kiseonika, infuzije i druge mere za održavanje vitalnih funkcija.
U većini slučajeva, pacijenti se oporavljaju od legionarske bolesti uz adekvatno lečenje. Međutim, oporavak može biti dugotrajan, a kod nekih pacijenata mogu se javiti i dugotrajne posledice, poput oštećenja pluća.
Legionarska bolest je ozbiljna infekcija pluća koju ne treba shvatati olako. Iako je relativno retka, može biti fatalna, posebno kod osoba sa oslabljenim imunološkim sistemom. Zato je važno prepoznati simptome i blagovremeno potražiti medicinsku pomoć.
Prevencija legionarske bolesti uključuje redovno održavanje i čišćenje sistema za vodu, kontrolu temperature vode u bazenima i hidromasažnim kadama, kao i izbegavanje boravka u prostorijama sa lošom ventilacijom.