Na ukupno 13 periferija je podeljena teritorija Republike Grčke. Tek jedna od njih je i Periferija Zapadna Makedonija (gr. Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας), specifična po tome što je i jedina u celoj zemlji koja nema izlaz na more. Ali zato ima mnogo toga drugog što je izdvaja.
Glavni grad ove periferije je Kozani, a područje same Zapadne Makedonije graniči se sa tri grčke periferije i to Epirom, Tesalijom i Centralnom Makedonijom, kao i sa Republikom Albanijom i Republikom Severnom Makedonijom.
Našim turistima ne dovoljno poznata, Periferija Zapadna Makedonija zapravo je vrlo interesantna, jer su na tom podrručju današnje Grčke nekada živeli i naši preci. Tim pre što je određeno područje ove teritorije bilo pod upravom cara Dušana Silnog tokom 14. veka.
Periferija Zapadna Makedonija – osnovna podela
Generalno govoreći, površina nešto veća od 9.450 kvadratnih kilometara, koju zauzima Periferija Zapadna Makedonija podeljena je teritorijalno na četiri okruga, odnosno prefekture.
Osim prefekture glavnog grada periferije, Kozanija, tu su i Prefektura Florina, Prefektura Kastorija i Prefektura Grevena.
Periferija Zapadna Makedonija
Razlog zbog koga se Periferija Zapadna Makedonija neretko naziva i energetskim srcem cele zemlje jeste što se, prema procenama, oko 70 procenata električne energije, kojom se snabdeva cela Grčka proizvodi upravo na teritoriji koju zauzima Zapadna Makedonija.
Od teritorije sve tri grčke periferije, Tesalije, Centralne Makedonije i Epira je Periferija Zapadna Makedonija odvojena planinskim masivima.
Osim po planinskim masivima, Periferija Zapadna Makedonija poznata je i po mnoštvu jezera i nestvarno lepih predela, ali i po brojnim vodotokovima. Osim jezera Orestijada, poznatog i kao jezero Kastorija, na području ove periferije Grčke su i Prespansko jezero, jezero Zazari, dok se reka Aliakmonas smatra najznačajnijim vodotokom u čitavoj periferiji.
Upravo zbog takvih reljefnih karakteristika, Periferija Zapadna Makedonija je specifična i po klimi koja na tom području preovlađuje. Karakteriše se kao umerena planinska, odnosno kontinentalna klima, koja podrazumeva izuzetno oštre zime i prilično blaga leta. Zbog obilja vodotokova i jezera, vlažnost vazduha u ovom delu zemlje je na višem nivou nego u drugim delovima Grčke.
Periferija Zapadna Makedonija – zanimljivosti
Prespansko jezero nalazi se na tromeđi Grčke, Albanije i Republike Severne Makedonije. U grčkom delu se takođe nalazi i Malo Prespansko jezero, specifično po tome što je dom za ostrvce Svetog Ahila. Na tom malom jezerskomm ostrvu se nalaze i ostaci nekada velelepne bazilike posvećene ovom Svecu. Samo ostrvo je sa kopnom povezano pešačkim mostom.
Nekadašnji Lerin, danas Florina, grad je koji je u Grčkoj poznat kao najhladniji u celoj zemlji.
Veliko Prespansko jezero i Malo Prespansko jezero čine jedan od nacionalnih parkova u Grčkoj. Ujedno je to i najveći nacionalni park na području zemlje.
Budući da je maksimalna dubina jezera Vegoritida nedaleko od Florine čak 70 metara, to se ono karakteriše i kao najdublje jezero u Grčkoj.
Nedaleko od Florine nalazi se planinsko selo Nimfeo, koje je poznato kao jedno od najlepših planinskih sela Evrope.
Ski centar Vilja Pisoderi u blizini Florine jedan je od najpoznatijih i u tom delu zemlje i u celoj Grčkoj.
Planinski gradić Sijatista je, osim po velelepnoj crkvi posvećenoj Svetoj Petki nadaleko poznat i po proizvodnji krzna.
Nekadašnji naziv grada Kozani bio je slovenski Kožani. Razlog za to jeste ne samo što je, danas grčki grad, bio poznat po proizvodnji životinjskog krzna nego i po trgovini tim proizvodima.
Jedna od prefektura Zapadne Makedonije je i Grevena, grad poznat kao Grad pečuri.
Zmajeva pećina koja se nalazi nadomak jezera Orestijada u Kastoriji jedna je od najdužih do sada istraženih pećina u Grčkoj.
U vreme kada su Srbi i ostalo slovensko stanovništvo naseljavali to područje, današnji grad Kastorija nosio je naziv Kostur.
Kastorija je grad koji je poznat kao Grad crkava. Iako se danas u gradu može videti oko 70 Svetinja, mahom iz vizantijskog perioda, pretpostavka je da ih je bilo čak i tri puta više u različitim istorijskim periodima.
U Kastoriji se nalazi i Muzej makedonske borbe, Folklorni i Vizantijski muzej, ali i mnoge druge značajne kulturne institucije.
Kuhinja Periferije Zapadna Makedonija nalikuje srpskoj kuhinji. Zato i ne čudi što se u tom delu Grčke može probati vrlo ukusan ajvar, ali i slatko od paprika, pa čak i sarma od kiselog kupusa.
