Prilično je izvesno da je jedna od najpoznatijih istorijskih ličnosti koja je nosila muško ime Aleksandar bio Aleksandar Makedonski, odnosno Aleksandar Veliki, pa se u tom smislu poreklo i značenje imena Aleksandar vrlo često tumači sa aspekta značaja tog vojskovođa u istorijskom smislu.

Međutim, bitno  je da napomenemo i to da nije Aleksandar Veliki bio jedini koji je nosio to ime istorijski, ali je svakako bio najpoznatiji. Izuzev makedonskih kraljeva, i mnogi drugi vladari i značajne ličnosti nosile su ovo muško ime, a među kojima se izdvaja nekoliko papa, kao i Aleksandar Nevski, koji je bio značajan svetac u Ruskoj pravoslavnoj crkvi, te mnogi drugi.

Poreklo i značenje imena Aleksandar

U slobodnom prevodu sa grčkog jezika pojam aleksandros se prevodi kao onaj koji štiti ljude.

Muško ime Aleksandar sačinjeno je od dva grčka pojma, koja se slobodno prevode kao čovek, odnosno kao štititi ili braniti, pa je u tom smislu poreklo imena Aleksandar grčko, a značenje je bukvalno zaštitnik ljudi, odnosno onaj koji štiti ljude.

Poreklo imena Aleksandra

Kao ženska varijanta imena Aleksandar, najverovatnije u Antičkoj Grčkoj javilo se i žensko ime Aleksandra.

Dakle, poreklo imena Aleksandra je grčko, a kao i muško ime Aleksandar, prevodi se vrlo slično, te Aleksandra znači ona koja štiti ljude, odnosno ona koja je zaštitnica ljudi.

Kao kuriozitet koji se pominje kada je u pitanju žensko ime Aleksandra, smatra se da je u pitanju ime koje je jedno od najstarijih, a da se koristi i danas.

Postoji mogućnost da je značenje imena Aleksandra vezano za jednu od boginja grčkog panteona. Supruga Zevsa, koji je bio vrhovni bog u starogrčkoj mitologiji bila je Hera, a prema određenim tumačenjima, upravo se Aleksandra koristilo kako bi ta grčka boginja bila opisana, jer je dobro poznato da je ona štitila ljude.

Aleksandar i Aleksandra – nadimci

U zavisnosti od toga o kom jeziku govorimo, uzevši u obzir da se i Aleksandar i Aleksandra mogu sresti i u drugim jezicima, a ne samo u grčkom i srpskom, to su i nadimci drugačiji.

U grčkom, primera radi gotovo svaki Aleksandar je Alekos, odnosno Aleks, dok su uobičajeni nadimci u Grčkoj za žene koje nose ovo ime Aleksa, Aleka, Ale, Aleksandrica i drugi.

U ruskom jeziku je gotovo svaka Aleksandra Saša ili Sanja, a kod Engleza su nadimci Aleks, Al ili Alek, dok je kod Italijana varijanta imena Aleksandar uglavnom Sandro.

Posebno je zanimljivo da se kod Mađara takođe javlja ovo muško ime, ali u varijanti Aleksa, što je očekivano i u varijanti Šandor, što mnoge koji ne znaju tu informaciju, iznenadi.

Zanimljivosti o imenu Aleksandar/Aleksandra

• Mnogi značajni gradovi su dobijali nazive upravo po velikom makedonskom vojskovođi, Aleksandru, pa tako u Egiptu recimo postoji grad Aleksandrija, koji je jedan od najpoznatijih tog tipa.
• Sin kralja Troje Prijama, nosio je lično ime Aleksandar. Ipak, on je istorijski i mitološki ostao upamćen po imenu Paris, ali se smatra da je bio prvi koji je nosio ime Aleksandar.
• Najpoznatiji Aleksandar u svetskoj istoriji bio je, sasvim sigurno Aleksandar Makedonski.
• Muško ime Aleksandar javlja se i u drugim zemljama i jezicima, ali i u Crkvama.
• Jedan od hrišćanskih svetitelja bio je i Sveti mučenik Aleksandar, koji je poznat kao Aleksandar Sloven.
• Takođe, u vreme kada su Turci tiranisali Solun, bio je rođen jedan Aleksandar, koji je danas poznat kao Sveti novomučenik Aleksandar Solunski.
• Postoji takođe i Sveti Aleksandar, ali i Aleksandar Nevski, koji je bio značajan knez Rusije i jedan je od svetaca Ruske pravoslavne crkve.
• Čak osmorica papa u katoličkoj crkvi nosili su ime Aleksandar.
• Svake godine 30. avgusta Grčka pravoslavna crkva obeležava imendan za muškarce koji nose lično ime Aleksandar. Međutim, imendan za žensko ime Aleksandra nije samo tada, već i 21. aprila, ali i 17. jula svake godine.
• I u Mađarskoj postoji imendan za muškarce i žene koji nose ova lična imena i to čak tri puta u toku godine. Aleksa i Aleksandra obeležavaju imendan 18. marta, dok Šandor dva puta godišnje slavi imendan u Mađarskoj i to 26. februara i 3. maja.
• Žensko ime Aleksandra važi za jedno od najstarijih ličnih imena, koje se i danas sreće.
• U određenim zemljama postoje i prezimena koja su izvedena od ovog ličnog imena.
• Izuzev već pomenutog grada Aleksandrije, koji se nalazi u Egiptu, u Srbiji postoje i gradovi koji nose naziv Aleksandrovac, pa i istoimena opština.