Često karakterisani kao bolest savremenog čoveka, hemoroidi su otečene i upaljene vene oko anusa i donjeg dela rektuma, odnosno zadnjeg dela debelog creva). Slično proširenim venama na nogama, i hemoroidi se proširuju pod pritiskom.
Iako postoje i mnogi drugi uzroci koji dovode do pojave hemoroida, kao jedan od najčešćih se navodi naprezanje pri vršenju velike nužde.
Dve su vrste hemoroida i to:
- spolašnji hemoroidi
- unutrašnji hemoroidi
Spoljašnji hemoroidi se nalaze ispod kože oko anusa. Mogu biti bolni, te izazivati osećaj svraba i krvarenje.
Unutrašnji hemoroidi se nalaze unutar rektuma. Obično ne izazivaju bol, ali mogu krvariti bezbolno. U nekim slučajevima, unutrašnji hemoroidi mogu provirati kroz anus (prolaps).
Spoljašnji hemoroidi
Otečene i upaljene vene koje se formiraju ispod kože oko anusa, spoljašnji hemoroidi za razliku od unutrašnjih, koji se nalaze unutar rektuma, su vidljivi i opipljivi. Iako nisu opasni po život, mogu izazvati nelagodnost, svrab, bol i krvarenje.
Unutrašnji hemoroidi
Unutrašnji hemoroidi su otečene i upaljene vene koje se nalaze unutar rektuma. Za razliku od spoljašnjih hemoroida, koji se nalaze ispod kože oko anusa, unutrašnji hemoroidi nisu vidljivi ili opipljivi. Ni oni nisu opasni po život, ali često izazuvaju različite neprijatnosti poput svraba, peckanja ili krvarenja.
Hemoroidi simptomi
Ko god se ikada susreo sa ovom neprijatnošću sigurno zna da su svrab i peckanje u predelu anusa osnovni simptomi hemoroida, bez obzira da li su u pitanju unutrašnji ili spoljašnji hemoroidi.
A mogu se javiti i sledeći simptomi:
- kvržica blizu anusa, često čvrsta na dodir
- svrab i iritacija oko anusa
- bol, posebno pri sedenju ili tokom vršenja velike nužde
- otok oko anusa
- krvarenje iz hemoroida (svetlocrvena krv na toalet papiru ili u stolici)
Hemoroidi uzroci
Brojni su uzroci koji mogu da dovedu do pojave unutrašnjih ili spoljašnjih hemoroida, a kao neki od najčešćih se navode:
- naprezanje tokom vršenja velike nužde
- naprezanje prilikom podizanja teškog tereta
- dugotrajno sedenje
- trudnoća i porođaj
- gojaznost
- analni seks
Hemoroidi u trudnoći i posle porođaja
Vrlo česta tegoba sa kojom se žene susreću tokom trudnoće i nakon porođaja su hemoroidi. Hemoroidi u trudnoći se mogu pripisati brojnim faktorima.
Kao jedan od razloga navodi se povećana telesna težina, budući da materica vrši pritisak na vene u trbuhu, što može da dovede do slabljenja vena u analnom području.
Hormonske promene u trudnoći i nakon porođaja takođe mogu da dovedu do pojave hemoroida. Progesteron, hormon dominantan u trudnoći, može doprineti relaksaciji venskih zidova, povećavajući rizik od hemoroida.
Česta pojava tokom trudnoće je i zatvor, tako da naprezanje pri vršenju velike nužde može dodatno da pogorša hemoroide. Napinjanje i pritisak tokom vaginalnog porođaja mogu direktno uticati na vene u analnom području.
Vrlo je važno na vreme zatražiti savet stručnjaka, budući da hemoroidi u triudnoći i nakon porođaja mogu u velikoj meri ometati ženu u obavljanju svakodnevnih aktivnosti.
Hemoroidi lečenje
Brojni su načini za lečenje hemoroida, od onih „bapskih“, u vidu domaćih krema i melema, preko već pripremljenih preparata koji se mogu kupiti u apotekama, do hirurških intervencija. Ipak, najbitnije je pratiti stanje i na vreme zatražiti pomoć stručnjaka.
Sedeće kupke, vlažne obloge i narodni lekovi za ublažavanje bolova i svraba u predelu anusa, ali i povećan unos vlakana mogu da pomognu.
Lečenje zavisi od težine hemoroida. Mogu se koristiti kreme, čepići, tablete ili injekcije za smanjenje otoka i bolova, dok će lekar u pojedinim slučajevima preporučiti i hiruršku intervenciju, ukoliko to bude smatrao potrebnim.
Hemoroidi prevencija
Određene promene u ishrani i životnim navikama i te kako mogu da pomognu osobama koje muče muku sa hemoroidima, bez obzira da li su u pitanju spoljašnji ili unutrašnji hemoroidi.
Ishrana bogata vlaknima pomaže u regulaciji stolice i sprečava zatvor, kao što i hidriranje organizma pomaže u regulaciji stolice.
Redovna fizička aktivnost može da poboljša cirkulaciju i tako da utiče i na regulaciju stolice. Ukoliko je moguće, poželjno je izbegavati dugo sedenje, ali i naprezanje pri vršenju velike nužde.
Redovna higijena analnog područja blagim sapunom i vlažnim toaletama bez alkohola takođe može da bude od koristi.
Lekaru se treba obratiti u sledećim slučajevima:
- ako simptomi ne prolaze uprkos adekvatnom lečenju u kućnim uslovima
- ako hemoroidi jako bole, krvare ili su izuzetno otekli
- ako primetite druge simptome kao što su groznica ili bol u stomaku
- ako hemoroidi jako krvare
Koliko traju hemoroidi?
Neko se sa ovim problemom bori gotovo celog života, ali ako promeni određene životne navike i poštuje preporuke koje su prethodno navedene, sva ke prilika da hemoroidi neće naročito dugo trajati.
Trajanje hemoroida zavisi od nekoliko faktora, uključujući i to u kojoj meri si izraženi, šta je dovelo do pojave hemoroida, te da li osoba odgvoorno pristupa lečenju i da li je u tome istrajna.
Uopšteno govoreći, većina hemoroida nestane bez lečenja u roku od nekoliko nedelja. Međutim, neki hemoroidi mogu trajati i nekoliko meseci ili čak godina.