Deo indoevropske jezičke proodice, srpski jezik je jedan od slovenskih jezika. Izuzev na teritoriji Republike Srbije, zvaničan je jezik i na teritoriji kako Republike Crne Gore, tako isto i Republike Bosne i Hercegovine.
U određenim državama koje se nalaze na području ne samo centralnog dela evropskog kontinenta, nego i u njegovom istočnom delu, srpski jezik je okarakterisan kao manjinski jezik. Njime se govori u mnogim zemljama okruženja, ali i svugde gde živi srpska dijaspora.
Srpski jezik zanimljivosti
- Dva su pisma koja koristi srpski jezik – ćirilica i latinica. Prema Ustavu Republike Srbije, oba pisma su ravnopravna, mada se ćirilično pismo navodi kao ono koje ima prioritet.
- Srbistika je nauka koja se bavi izučavanjem srpskog jezika.
- Odbor za standardizaciju srpskog jezika je zadužen ne samo za očuvanje srpskog jezika, nego i za njegovo negovanje.
- Prvi zvanični slovenski jezik koji je imao i pismo bio je staroslovenski jezik. Uz glagoljicu, staroslovenski jezik koristio je i ćirilično pismo.
- Govor ljudi koji žive u valjevskom kraju smatra se najčistijim srpskim jezikom.
- Prva jezička norma u srpskom jeziku vezuje se za period kada je korišćena srpska redakcija staroslovenskog jezika, poznata i kao srpskoslovenski jezik.
- Vuk Stefanović Karadžić je uvođenjem dva pravila: Piši kao što govoriš i Čitaj kao što je napisano izvršio značajan uticaj na srpski jezik. Uz poštovanje Adelungovih principa je izvršio reformu ćiriličnog pisma.
- Četiri godine nakon što je Vuk Stefanović Karadžić, 1868. godine je zvanično priznata Vukova refroma srpskog jezika.
- Za godinu pobede Vukovih ideja o reformi jezika uzima se 1847. godina. Te godine izdata su četiri značajna dela. Zahvaljujući tome je uspeo da dokaže da je jedini jezik, koji je za Srbe „pravi“ zapravo srpski narodni jezik. Osim Vukovog prevoda Novog zaveta, te godine je izdat i Gorski vijenac, Petra Drugog Petrovića Njegoša, zatim Pesme Branka Radičevića i delo Rat za srpski jezik i pravopis, čiji je autor bio Đuro Daničić.
- Ukupno šest slova je Vuk Karadžić uveo u srpski jezik. Bila su to slova: j, lj, nj, ć, đ i dž.
- Izrađeno tokom 12. veka, Miroslavljevo jevanđenje se smatra izuzetno značajnim pisanim svedočanstvom o istoriji i srpskog jezika i književnosti.
- Primetan je uticaj turskog na srpski jezik. Zanimljivosti se vezuju i za prisustvo čak oko sedam hiljada turcizama, odnosno reči koje su preuzete iz turskog. Takođe, u srpskom se javljaju i pozajmljenice iz drugih stranih jezika.
- Srpski jezik razlikuje dve grupe dijalekata i to ekavski i ijekavski izgovor.
- Ukupno je 10 vrsta reči u srpskom jeziku – 5 promenljivih i 5 nepromenljivih.
- Padežni sistem srpskog jezika je vrlo kompleksan i čini ga ukupno sedam padeža.
- Imenice u srpskom jeziku razlikuju rod, broj i padež, dok se glagoli menjaju kako po broju, tako isto i po vremenu, ali i po načinu. Takođe, kod glagola se javljaju i svršeni i nesvršeni glagolski vid.
- Osim šest vremena, srpski jezik razlikuje i četiri glagolska načina.
- Nepisano je pravilo da se strane reči i izrazi transkribuju na srpskom, što znači da bi trebalo da budu napisane baš onako kako se i izgovaraju.
- Iako se praktično ne koristi, postoji reč koja ima 29 slova i to je najduža reč u srpskom jeziku. U pitanju je reč antisamoupravnosocijalistički.