Iako pripada skupini indoevropskih jezika, slobodno se može reći da je grčki jezik jedinstven po mnogo čemu. Zvanično se govori u Republici Grčkoj, zatim na Kipru i u Albaniji, te generalno svim zemljama u kojima žive ljudi grčkog porekla.

Postoji mnoštvo teorija o tome kako je nastao grčki jezik, a jedna od onih koja je najzastupljenija navodi da je nastao između 3200. i 1900. godine pre naše ere.

Šta je Linear B?

Zvanično je pismo poznato kao Linear B prvo koje je poznato, da je napisano na grčkom jeziku. Tačnije, u pitanju je grafički prikaz slogova arhaičnog mikenskog dijalekta.

Ono što je posebno zanimljivo kada je u pitanju Linear B jeste da do 1953. godine ovo pismo nije moglo da bude dešifrovano.

Do sada precizno nije utvrđeno šta se događalo sa grčkim jezikom u periodu od kada je nestala mikenska civilizacija, što se zbilo oko 500. godine pa kasnije, prosto zato što iz tog vremena nema nikakvih sačuvanih zapisa. Zato se smatra ili da ljudi jednostavno nisu zapisivali ništa ili da su svi ti zapisi vremenom potpuno uništeni.

Grčki alfavito

Suprotno uobičajenoj praksi, grčko pismo nije alfabet, nego alfavito, prosto zato što su prva dva slova alfa i vita, kako se izgovaraju na novogrčkom jeziku, a ne alfa i beta.

Smatra se da je grčki alfavito nastao od feničkog ili feničanskog pisma, za koje je utvrđeno da je nastalo tokom trećeg milenijuma pre naše ere. Najverovatnije je grčki alfavito zasnovan na feničanskom pismu ušao u opštu upotrebu u vreme kada je živeo Homer.

Dijalekti grčkog jezika

Odmah da napomenemo da ovde govorimo o antičkom grčkom jeziku, koji je obuhvatao tri dijalekta i to:

• eolski
• jonski
• dorski

Sasvim je jasno da su dijalekti bili vezani za plemena, čiji su ih pripadnici koristili, odnosno Eolci, Jonci i Dorci. Eolci su naseljavali uglavnom Egejska ostrva, Jonci mahom Jonska ostrva i delove današnje turske teritorije, dok su Dorci živeli na Peloponezu.

Vremenom je jonski dijalekat postao prihvaćen i u književnim delima Drevne Helade.

Pored svih ovih dijalekata, tokom istorije javio se i pod ijalekat u okviru jonskog dijalekta, koji je bio karakterisan kao antički grčki. Njime su govorili uglavnom stanovnici Drevne Atine, a na antičkom grčkom su pored ostalih pisali i čuveni filozofi Platon i Aristotel.

U vreme vladavine Aleksandra Velikog došlo je do sjedinjavanja dijalekata, kada nastaje Kini dijalekat, uzevši u obzir da se tim pojmom u antičkom grčkom označava pridev zajednički.

Zahvaljujući uvođenju Kini dijalekta, mnogo je bila jednostavnija komunikacija, a upravo u to vreme je usled Aleksandrovih osvajanja grčki jezik počeo i da se širi na te teritorije.

U toku helenskog perioda, koji je trajao od 323. do 281. godine pre naše ere nastavljen je razvoj i takvog grčkog jezika. Tada je prevedena i Biblija, a grčki prevod te Svete knjige poznat je kao Septuaginta.

Kako je vreme odmicalo, grčki je postao sve rasprostranjeniji, uz latinski. Ipak, u vreme turske vladavine je značajno bio skrajnut, da bi formiranje grčke države nakon borbe za oslobođenje od turske vlasti i Velikog rata, u upotrebu ušao savremeni grčki jezik. Ipak, to nije sve, prosto zato što savremeni grčki jezik ima dva oblika i to Katarevusa, koja se oslanja dosta na antički grčki i Dimotiki, što je zapravo danas savremeni grčki jezik, koji je i zvaničan na teritoriji Republike Grčke.

Prihvatanje narodnog ili Dimotiki jezika je upriličen od 1976. godine.

U čemu se ogleda lepota grčkog jezika?

Svi koji su imali prilike da uče grčki jezik će sasvim sigurno biti saglasni u tome da je reč o jeziku koji je po mnogo čemu jedinstven i specifičan. O tome da li je grčki jezik lak ili težak za učenje ne treba diskutovati, prosto zato što ako neko nešto želi, neće imati problem to ni da nauči.

A ono što je posebno zanimljivo jeste grčko pismo ili alfavito, koje je sačinjeno od ukupno 24 grafeme. Vrlo slično srpskoj ćirilici se pišu mnoga velika slova grčkog alfavita, tako da je mnogim Srbima lakše da uče ovaj jezik.

Gramatika grčkog jezika se može svrstati u kompleksnije, dok padežni sistem obuhvata ukupno četiri padeža.

Ne treba zaboraviti ni da su u našem, ali u mnogim drugim svetskim jezicima i te kako zastupljene pozajmljenice iz grčkog jezika, odnosno grcizmi. Neke od njih su i:

• psihologija
• filozofija
• litija
• arhiepiskop
• ikona
• biblioteka
• biologija
• anđeo
• agronomija
• demokratija
• nektar
• meduza
• geologija
• geografija
• pedijatrija
• ginekologija
• kardiologija

Zanimljivosti o grčkom jeziku

• Smatra se da je grčki jezik jedan od najstarijih na svetu. Njegova istorija kontinuirano traje više od 3 500 godina.
• U savremenom grčkom jeziku postoji izuzetno veliki broj dijalekata. Nije ništa čudno što stanovnici gotovo svakog grada i mesta, i njihove okoline govore drugačije.
• Grčki jezik je zvanični jezik Republike Kipar.
• Himna koja je napisana na savremenom grčkom jeziku je i zvanična himna Republike Grčke predstavlja najdužu himnu na celom svetu.
• Grčki jezik je, sasvim sigurno jedan od jezika sa najvećim uticajem na istoriju, filozofiju, nauku, kulturu i umetnost.
• Reči iz grčkog jezika zastupljene su u mnogim jezicima širom sveta.
• Termin demokratija potiče iz grčkog jezika, kao i nazivi mnogih nauka, poput fizike, matematike, tehnologije, psihologije, filozofije i drugih.
• Grčki jezik uči veliki broj ljudi u celom svetu. Iako važi za vrlo kompleksan, a oni koji su se upustili u učenje grčkog jezika smatraju ga u najmanju ruku fascinantnim.