Sasvim sigurno, uz Uskrs i Božič, praznik Duhovi, poznat i kao Praznik Svete Trojice, jedan je od najvažnijih praznika u hrišćanskom kalendaru. Simbolično predstavlja silazak Svetog Duha na apostole, što se dogodilo pedeset dana nakon Vaskrsa.

Poznat je i kao Pedesetnica, baš zato što pada u pedeseti dan nakon najvećeg hriščanskog rpaznika, Vaskrsa.

Praznik simbolizuje rođenje hrišćanske crkve i obeležava se širom sveta sa velikom radošću. Za vernike, Duhovi su praznik kada se sete darova Svetog Duha – mudrosti, razumevanja, saveta, snage, znanja, pobožnosti i straha od Boga, te kada se posebno mole za blagoslov Svetog Duha.

Crkva je za praznik Duhove je posebno ukrašena. U mnogim crkvama, ljudi donose zelene grančice i cveće kako bi ukrasili sveto mesto, što simbolizuje novi život i obnovu koji dolazi od Svetog Duha. Ova tradicija vodi poreklo iz srednjovekovne Engleske i još je živa u mnogim zemljama širom sveta.

Kada su Duhovi?

Praznik Svete Trojice, poznat i kao Duhovi ili Pedesetnica, obeležava se pedeset dana nakon Vaskrsa, koji se svake godine razlikuje u datumu. Da bismo razumeli kada se tačno obeležavaju Duhovi, važno je razumeti kako se računa datum Vaskrsa.

Naime, Vaskrs, ili Uskrs, praznik je koji obeležava vaskrsenje Isusa Hrista. A to kako se određuje datum Uskrsa zavisi od lunarnog kalendara, a ne od solarnog (gregorijanskog) kalendara koji koristimo u svakodnevnom životu. Vaskrs se obeležava prve nedelje nakon prvog punog meseca koji sledi posle prolećne ravnodnevnice, ali nikada pre jevrejske Pashe.

Zbog toga datum Vaskrsa varira iz godine u godinu, a može pasti bilo kada u periodu između 22. marta i 25. aprila. Pedeset dana nakon toga, slave se Duhovi, što znači da se ovaj praznik može biti u bilo koji dan između 10. maja i 13. juna.

Zašto baš pedeset dana nakon Vaskrsa?

Na osnovu opisa konkretnog događaja, odnosno silaska Svetog Duha na apostol, koji je naveden u Bibliji, definisano je i to kada je praznik Svete trojice, odnosno Duhovi.

Prema Novom zavetu, Isus je nakon svog vaskrsenja proveo četrdeset dana sa svojim učenicima, nakon čega se vazneo na nebo. Deset dana nakon toga, na pedeseti dan posle Vaskrsa, Sveti Duh je sišao na apostole. Iz tog razloga, ovaj praznik je poznat kao Duhovi ili Pedesetnica.

Kako izgleda ikona Svete Trojice?

Često poznata i kao Trojica Andreja Rubljova, ikona Svete Trojice se smatra jednom od najvažnijih i najpoznatijih ikona u pravoslavnom hrišćanstvu. Na njoj su prikazana tri anđela kako sede oko stola, a svaki anđeo simbolizuje jedan segment Svete Trojice, odnosno Oca, Sina i Svetog Duha.

Na ovoj ikoni, svi anđeli su prikazani sa haljinama plave boje, simbolizujući božanstvo, dok je svaki od njih takođe prikazan sa jedinstvenim atributima koji ga identifikuju. Anđeo u sredini, koji predstavlja Sina, nosi crvenu haljinu koja simbolizuje njegovu ljudsku prirodu, dok je anđeo sa desne strane, koji predstavlja Oca, prikazan sa zlatnom haljinom koja simbolizuje božanstvo i nebeski sjaj. Anđeo sa leve strane, koji predstavlja Svetog Duha i prikazan je u zelenoj haljini, koja simbolizuje obnovu i rast.

Ikona je naslikana u tako jednostavnom i mirnom stilu da može da izazove duboku meditaciju i razmišljanje o tajnama Svete Trojice.

Zanimljivosti o prazniku Svete Trojice

• Na mnogim mestima tokom proslave Duhova, koristi se simbol bele golubice da predstavlja Svetog Duha. Na primer, u nekim crkvama, bela golubica se može spustiti sa plafona tokom službe, simbolizujući silazak Svetog Duha na apostole.
• U mnogim crkvama, postoji tradicija da se crkva za Duhove ukrašava zelenilom i cvećem. Ova praksa potiče od ideje da Sveti Duh donosi novi život i obnovu.
• Duhovi se često obeležavaju čitanjem odlomaka iz Biblije na različitim jezicima tokom crkvene službe, što simbolizuje apostole koji su, ispunjeni Svetim Duhom, mogli da govore na različitim jezicima. Ovo je posebno relevantno u multikulturalnim zajednicama i crkvama.