Čuveni francuski avijatičar i ratni heroj, Rolan Garos (Roč Lafajet Garos) danas je planetarno poznat zbog toga što je jedan teniski turnir nazvan po njemu. U pitanju je teniski Grand Slam turnir French Open (Otvoreno prvenstvo Francuske). Međutim, Garos nije bio poznat po svojim teniskim veštinama, već po svojim doprinosima avijaciji tokom Prvog svetskog rata.

Rolan Garos – kratka biografija

Rođen je 6. oktobra 1888. godine u Saint-Denisu, na ostrvu Reunion u Indijskom okeanu. Kao mladić, preselio se u Pariz zbog studija.

Kada je prisustvovao avijatičarskom mitingu u Remsu 1909. godine, probudila se i njegova strast prema avijaciji. Samo godinu dana nakon toga počeo je da pohađa i časove letenja, te je vrlo brzo postao strastven i talentovan pilot.

U periodu pre početka Prvog svetskog rata, Garos je postao poznat kao pionir u dugolinijskim letovima. Godine 1913. postao je prva osoba koja je preletela Sredozemno more. Let je bio dug sedam stotina kilometara i to od grada Frejusa u južnoj Francuskoj do Bizerte u Tunisu.

Kada je izbio Prvi svetski rat, Garos se prijavio za službu u francuskoj avijaciji. Tamo je postao prvi pilot koji je oborio neprijateljski avion pomoću fiksiranog strojnog topa. Taj hrabri čin je postignuto pomoću primitivnog, ali efikasnog sistema koji je omogućavao da se puca samo kada bi se propeler nalazio na sigurnom mestu. Ovaj izum bio je važan korak u razvoju sinhronizovanih mitraljeza, što će kasnije uneti revolucionarne novine u vazdužnim sukobima.

Ipak, uprkos hrabrosti koju je pokazao, Garos je oboren iza neprijateljskih linija 1915. godine i proveo je tri godine kao ratni zarobljenik, pre nego što je pobegao i ponovo se pridružio francuskim snagama. Stradao je samo mesec dana pre konačnog završetka Velikog rata, 5. oktobra 1918. godine, nakon što su neprijateljske snage oborile avion kojim je upravljao.

Zašto je teniski turnir nazvan po njemu?

Danas je ime Rolan Garosa sinonim za jedan od najvećih sportskih događaja u svetu. Francuski teniski stadion, na kojem se odigrava Otvoreno prvenstvo Francuske, nazvan je po Garosu 1928. godine kako bi se odao počast njegovoj hrabrosti.

Rolan Garos nije bio poznat kao teniser, ali je bio značajna ličnost u Francuskoj zbog svog doprinosa avijaciji i svoje službe tokom Prvog svetskog rata. Otvoreno prvenstvo Francuske nazvano je po njemu iz poštovanja prema njegovoj hrabrosti i pionirskom duhu, iako postoji još nekoliko praktičnih razloga za to.

Pre nego što je postao poznat kao Rolan Garos, ovaj teniski turnir bio je zatvorenog tipa, što znači da su samo članovi francuskog teniskog kluba mogli da učestvuju. Međutim, 1925. godine, turnir je otvoren i za igrače iz drugih zemalja sveta. Upravo zbog toga je usledio period ekspanzije i turnir je trebalo premestiti na novu lokaciju, koja bi mogla da podrži veći broj igrača i gledalaca.

Novi stadion, Stade Roland-Garros, odnosno Stadion Rolan Garos, izgrađen je 1928. godine u zapadnom kraju Pariza. Bio je deo projekta za održavanje Davis Cupa između Francuske i SAD-a, što je bio vrlo značajan događaj u to vreme. Francuska je želela impresivno mesto za ovaj meč, pa je je novi stadion izgrađen baš za tu priliku.

Pitanje zašto je novi stadion nazvan po Rolanu Garosu može se delom objasnito činjenicom da je bio ratni heroj u Francuskoj i značajna figura u francuskom društvu. Pored toga, Garos je bio blizak prijatelj Emila Lesera, koji je bio član Teniskog saveza Francuske u to vreme. Takođe, vredno je napomenuti da je Garos bio član Stade Français, kluba koji je donirao zemljište na kojem je stadion izgrađen. Iz svega toga, sasvim je jasno da su postojale snažne veze između Garosa i francuske teniske zajednice, uprkos tome što nije bio poznat po svom teniskom talentu.

Nakon izgradnje stadiona, turnir je počeo da biva često nazivan jednostavno Rolan Garos, po stadionu. Vremenom je taj naziv postao zvaničan i za turnir, iako se formalno još uvek naziva Otvoreno prvenstvo Francuske.

Zanimljivosti o Rolan Garosu

• Bio je prvi čovek koji je preletio Sredozemno more, što je učinio 1913. godine.
• Za vreme Prvog svetskog rata, bio je prvi pilot koji je oborio neprijateljski avion pomoću fiksiranog mitraljeza.
• Garos je bio zarobljen za vreme rata, ali je uspeo da pobegne nakon tri godine i vratio se u francusku avijaciju.
• Teniski turnir Rolan Garos započeo je 1891. godine kao nacionalni turnir pod nazivom Otvoreno prvenstvo Francuske.
• Turnir je bio preimenovan u Rolan Garos 1928. godine, kada je izgrađen novi stadion za održavanje Davis Cupa.
• Teren Rolan Garos poznat je po tome što je prekriven šljakom, što ga čini jedinim Grand Slam turnirom koji se igra na ovoj podlozi.
• U 2018. godini, turnir Rolan Garos postao je poslednji Grand Slam koji je uveo taj-brejk u poslednjem, petom setu.
• Teniski teren Rolan Garos je poznat po tome što ima jedan od najmanjih centralnih terena od svih Grand Slem turnira, sa kapacitetom od oko 15.000 gledalaca.
• Najmlađi pobednik ikada je Mihail Čang, koji je pobedio 1989. godine sa samo 17 godina.
• Rolan Garos je jedini Grand Slam turnir na kojem se igraju mečevi na tri dobijena seta u svim rundama mešovitih parova.
• Bio je jedan od prvih turnira koji je uveo Hawk-Eye tehnologiju za proveru spornih situacija, ali je to učinio tek 2021. godine.
• Kompleks Rolan Garos sadrži i četiri manja stadiona, pored glavnog centralnog terena.
• Novak Đoković je postao prvi teniser koji je dva puta pobedio svakog od svojih rivala iz „Velike trojke“ (Federer, Nadal, Đoković) na svakom od četiri Grand Slem turnira, kada je pobedio Nadala na Rolan Garosu 2021. godine. Na dan 11. juna 2023. godine, srpski teniser Novak Đoković je pobedom nad norveškim teniserom Kasperom Rudom osvojio 23. Grend slem titulu, te je tako pretekao španskog tenisera, Rafaela Nadala, koji je na 22 najveća svetska turnira osvojio titulu.
• Rolan Garos je bio prvi Grand Slam turnir koji je uveo profesionalizam 1968. godine.
• Godine 2006., Rolan Garos je postao prvi Grand Slam turnir koji je uveo jednake nagrade za muškarce i žene.
• Prvi live stream meča na Rolan Garosu bio je 2007. godine.
• Francuska teniserka Suzan Lenglen drži rekord sa najviše uzastopnih pobeda na Rolan Garosu u ženskom singlu, sa šest titula od 1920. do 1926. godine.
• Prve svetleće lopte u tenisu testirane su na Rolan Garosu 2021. godine.