Često se pred kraj godine mogu pročitati najave za Advent u Zagrebu, glavnom gradu Hrvatske, mada se Advent održava i u drugim gradovima. Zapravo je najpoznatiji Advent u Salcburgu, iako se organizuje i Advent u Nemačkoj i u drugim zemljama u kojima pretežno žive pripadnici katoličke veroispovesti. Istini za volju, osim katolika, u Adventu uživaju i protestatnti.
Pravoslavcima je termin advent generalno nepoznat, pa se često pitaju i šta znači advent i kako se ta reč prevodi na srpski?
Advent šta znači?
Termin potiče iz latinskog jezika i to od reči adventus, pa ako se pojam advent prevodi na srpski, onda bi najbolja opcija bila dolazak.
Reč je o prazniku kojim se obeležava dolazak na svet Gospoda Isusa Hrista. U pitanju je period koji je vrlo značajan za katolike i protestante, jer je to period kada se dočekuje najlepši praznik – Isusovo rođenje.
Šta je Advent?
Kao pojam, Advent je postao aktuelan još tokom petog veka. Tadašnji biskup Turs izdaje naredbu o obaveznom postu, koji je trajao od praznika posvećenog Svetom Martinu Turskom (u Katoličkoj crkvi se obeležava 11. novembra) pa sve do Božića, koji Katolička crkva obeležava 25. decembra. Zapravo je tada Advent kao ideja trebalo da prestavlja četrdesetodnevni post Svetog Martina, ali kasnije dolazi do izmena.
Tačnije, papa po imenu Grgur Veliki je doneo odluku da Advent treba da traje četiri sedmice. Takođe, tom prilikom je i ukinuo pređašnju zabranu koja se odnosila na korišćenje kako mesa, tako isto i mlečnih proizvoda.
Simbolično, Advent ima dva dela, odnosno razdoblja. Sve do 16. decembra se fokus usmerava na iščekivanje drugog dolaska Gospoda Isusa Hrista, odnosno na Sudnji dan, dok je period između 17. i 24. decembra primarno usmeren na prirpemu za obeležavanje Isusovog rođenja, odnosno Božića.
U vreme trajanja Adventa se održava i Adventski sajam. Tada se ljudi okupljaju na glavnim trgovima u gradovima, kako bi uživaali u ponudi što različitih božićnih đakonija, što božićnih venčića i drugih dekoracija za Najradosniji hrišćanski praznik.
Sada već davne 1434. godine je prvi put organizovan Adventski sajam. Zbilo se to u nemačkom gradu Drezdedu. Od tada se organizuje širom katoličkog sveta, a francuski grad Strazbur važi za nekrunisanu prestonicu Adventskog sajma.
Kada je Advent?
Period između 27. novembra i 03. decembra uzima se za početak Adventa i on može varirati od godine do godine. Međutim, završni dan Adventa je uvek 24. decembar, koji prethodi Božiću kod katolika.
U katoličanstvu u tom periodu se ne primenjuje post kao kod pravoslavaca. Ali se simbolično određuje jedna namirnica koja se u tom periodu ne konzumira. I svako može izabrati drugačiju namirnicu, po sopstvenom nahođenju. Primera radi neko može odlučiti da ne konzumira alkohol u tom periodu, neko se može odreži cigareta tokom Adventa.
Šta je Advent kalendar?
Poznat i kao Adventski kalendar, Advent kalendar je posebno sačinjen kalendar koji se izrađuje od kartona uglavnom i to tako da se iza svake od kockica ili „kućica“ sa datumima nalazi nešto. Nekada je to bio samo prikaz neke od scena iz Isusovog života, a današnji, mnogo modernijii Advent kalendari podrazumevaju skrivene recimo čokoladice ili bombonice.
U jednom Advent kalendaru ima ukupno 24 cifre, odnosno kockice, jer podrazumeva dane do Božića i te „kućice“ bi trebalo otvarati počev od 01. decembra.
S obzirom na to da su Advent kalendari danas značajno drugačiju u odnosu na one koji su ranije izrađivani, to je obično iza poslednje kockice skriven neki „krupniji“ poklon, dok je nekada to bio prikaz rođenja Gospoda Isusa Hrista.
Prvi put se Advent kalendar pojavio 1851. godine i bio je ručne izrade. Početkom prošloga veka se počinju javljati i štampani Advent kalendari, da bi značajnu popularnost stekli polovinom prošloga veka.
Šta je Adventski venac?
Kao jedan od simbola Adventa izdvaja se i Adventski venac, koji datira još iz prvih decenija 19. veka. Želeći da period pred Najradosniji hrišćanski praznik ulepša i onoj deci koja su živela u sirotištu, Johan Hajnrih Vihern, koji je u to doba u Hamburgu bio sveštenik, odlučuje da im prirpedi iznenađenje. Zato izrađuje venac od drveta i na njega postavlja sveće. Njih ukupno 24 i to 20 crvenih, koje su bile manje i četiri bele, veće sveće.
Zatim je svakog dana, nakon što održi molitvu, palio po jednu crvenu sveću. Bele sveće je imao običaj da pali nakon molitve nedeljom.
Kako su godine odmicale, tako se i Adventski venac menjao, pa sada podrazumeva samo četiri bele sveće, s tim da se ukrašava obično granama zimzelenog drveća. Adventski venac su najpre usvojili protestanti, a zatim i katolici i to uglavnom u periodu nakon Drugog svetskog rata.
Danas se Advenstki venac izrađuje od različitog vrsta bilja i zimzelenih grančica, a uključuje i četiri bele sveće. Simbolično, te sveće nagoveštavaju dolazak Isusa Hrista, dok krug simbolično ukazuje na Božiju večnost. Takođe, mnoge zimzelene biljke koje se koriste za izradu Adventskog venca imaju svoju simboliku.