Smešten na obalama reke Dunav, Novi Sad je prepoznatljiv po bogatoj kulturnoj baštini i tituli „Srpska Atina“. Ovo neobično poređenje vuče korene iz XIX veka, kada je osnovana Matica srpska, najstarija književna, kulturna i naučna institucija srpskog naroda.

Kada je osnovana Matica srpska?

Matica srpska osnovana je 1826. godine u Pešti. Njeni osnivači bili su Gavrilo Bozitovac, Jovan Demetrović, Josif Milovuk, Petar Rajić, Andrija Rozmirović, Georgije Stanković i Jovan Hadžić, i upravo oni su postavili temelje, koji su bili od vitalnog značaja za očuvanje i razvoj srpske kulture i nauke.

Neposredni povod za osnivanje Matice srpske bila je potreba da se sačuva „Serbski letopis“ (kasnije poznat kao „Letopis Matice srpske“), koji je ujedno i najstariji srpski književni časopis. U svoje vreme, bio je i jedini. Odluka da se časopis sačuva je doneta pre svega kako bi se saučavala srpska književnost i kultura tog vremena.

Prvi predsednik Matice srpske bio je pravnik i književnik Jovan Hadžić. Status Matice srpske regulisan je posebnim Zakonom o Matici srpskoj, što je osiguralo njen kontinuirani rad i doprinos srpskoj kulturi i naučnim dostignućima.

Novi Sad – Srpska Atina

Kroz svoju istoriju, Novi Sad je postao epicentar srpske kulture i nauke, a titula „Srpska Atina“ nije slučajna. Grad je dobio ovaj nadimak jer se oko Matice srpske okupljala najobrazovanija i najmudrija elita tog vremena. Matica srpska postala je intelektualno središte gde su književnici, umetnici, naučnici i intelektualci delili svoja znanja i doprinosili srpskoj kulturi i prosvetiteljstvu.

Danas, Novi Sad ostaje verni čuvar srpske kulture i nasleđa, čime potvrđuje svoju titulu Srpska Atina. Kroz Maticu srpsku, grad ostaje inspiracija i svetionik prosvećenja, te podseća na ključnu ulogu koju je imao u obogaćivanju kulturnog blaga Srbije.